W obecnych czasach tatuaże zyskały niebywałą popularność, stając się przedmiotem intensywnego zainteresowania wielu nastolatków. Decyzja o wykonaniu tatuażu dla młodej osoby powinna być jednak dobrze przemyślana – jest to w końcu trwała ingerencja w wygląd, która może też – choć nie musi – mieć wpływ na zdrowie.
Ile lat musi mieć Twój klient, aby zrobić mu tatuaż? Jak zabezpieczyć siebie i rodziców, aby wykonać zabieg legalnie? Jakie mogą być potencjalne konsekwencje zdrowotne dla nieletnich decydujących się na ten krok? Poznaj fakty prawne oraz medyczne, związane z tatuowaniem młodocianych osób.
Od jakiego wieku można zrobić tatuaż legalnie?
Wielu tatuatorów wciąż żyje w przekonaniu, że zgodnie z polskim prawem tatuaż można wykonać dopiero po ukończeniu 16 roku życia. Od ilu lat można mieć tatuaż, tak naprawdę? Okazuje się, że polskie prawo nie przewiduje żadnej dolnej granicy wieku dla legalności takiego zabiegu, a Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy daje rodzicom wolną rękę co do tej decyzji:
Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. (...).
Art. 96 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego
Dodatkowo, zgodnie z polskim prawem, aby wykonać tatuaż osobie nieletniej, potrzebujesz zgody obojga rodziców lub innych prawnych opiekunów. Bez podpisanej zgody, mogą Cię spotkać konsekwencje — dlatego warto w takim przypadku dokonać tej formalności.
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie. (...).
Art. 97 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego – § 1 i 2
Czy podpisanie przez rodziców zgody na tatuaż wyczerpuje temat?
Okazuje się, że nie do końca. Podpisanie zgody na wykonanie tatuażu chroni tatuatora, ale nie rodzica. Otóż istnieje możliwość, w której dziecko wyciągnie konsekwencje z rodziców. Tak, dobrze widzisz, co czytasz! Choć takie przypadki zdarzają się bardzo rzadko, już kilka razy o nich słyszałem i są najzwyczajniej w świecie możliwe.
Zgodnie z treścią Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego oraz Ustawy o Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie, wykonanie tatuażu osobie niepełnoletniej może być uznane za przemoc w rodzinie, której konsekwencje mogę ponieść rodzice. Mowa tu o: „Nietykalności i wolności cielesnej, karach fizycznych oraz działaniach powodujących szkodę na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę”.
Wyobraź sobie krnąbrnego „Tomeczka”, który postanowił zaszantażować rodziców, zmuszając ich do kupna nowej konsoli, bo jak nie, to zgłosi, że rodzice zmusili go do „wykonania bolesnego tatuażu, bez wyrażenia jego wcześniejszej zgody”. Brzmi abstrakcyjnie, ale takie akcje są prawnie możliwe! Dodatkowo może ich oskarżyć o oszpecenie, będące krzywdą psychiczną oraz narażenie na szwank zdrowotny.
Jak uchronić rodzica przed możliwymi konsekwencjami zgody na wykonanie tatuażu jego dziecku?
W zgodzie na zabieg tatuowania, którą podsuniesz opiekunom niepełnoletniego pacjenta, zawrzyj również informację o dobrowolnym wyrażeniu zgody i własnej woli na wykonanie tatuażu, którą podpisze nieletni.
Możesz uznać to za głupotę i tego nie robić — potraktuj to więc jako ciekawostkę. Jednak wiedz, że z punktu widzenia prawa, bez tego zapisu umowa między tatuatorem a rodzicami nie spełnia wszystkich wymogów bezpieczeństwa. Z punktu widzenia prawnika, jest po prostu „wadliwa”.
Czy tatuowanie osoby niepełnoletniej jest bezpieczne dla zdrowia?
Tatuaż, a system immunologiczny nieletniego.
Jeśli zastanawiasz się, od ilu lat można zrobić tatuaż, wiedz, że młode osoby – szczególnie dzieci i nastolatki – mają jeszcze nie w pełni rozwinięty system immunologiczny. W przypadku złapania „bakcyla” fakt ten może utrudnić proces gojenia się wytatuowanej skóry i mieć negatywny wpływ na jakość tatuażu, a w niektórych przypadkach, nawet na zdrowie.
Dodatkowo, młodzi mogą być bardziej narażeni na reakcje alergiczne na pigmenty zawarte w tuszach, w szczególności tych kolorowych. Reakcje te mogą obejmować: swędzenie, zaczerwienienie, obrzęki i inne objawy skórne — nawet takie, jak zbliznowacenie się skóry.
Tatuaż, a problemy dermatologiczne.
Młodzież często doświadcza problemów dermatologicznych, takich jak zapalenie skóry, egzemy czy po prostu trądzik. Tatuowanie w okolicach obszarów, w których występują zmiany skórne, może nie tylko pogorszyć jakość tatuażu, ale wpłynąć negatywnie na stan zdrowia skóry i zaognić problem zdrowotny jeszcze bardziej.
Tatuowanie nieletnich, a gospodarka hormonalna.
Gospodarka hormonalna przeciętnego człowieka zaczyna się stabilizować po okresie dojrzewania, który zazwyczaj kończy się w wieku od 18 do 25 lat. Po tym okresie skóra i układ hormonalny są już na tyle dojrzałe, że tatuaż będzie znacznie bezpieczniejszy i nie powinien mieć negatywnego wpływu na układ hormonalny.
Pewnie zadajesz sobie pytanie, dlaczego w ogóle tatuaż może wpływać negatywnie na hormony? Już odpowiadam.
W jaki sposób tatuaż może mieć negatywny wpływ na układ hormonalny młodego człowieka?
Wiele składników, które zawarte są w tuszach do tatuaży, może negatywnie wpływać na gospodarkę hormonalną. Między innymi z tego powodu w 2022 roku pojawiła się dyrektywą REACH, która wyregulowała maksymalne stężenia dziesiątek z nich, stając się przy okazji przedmiotem ostrych debat i prowodyrem tysięcy ciętych ripost. Oto bardzo uproszczona lista niektórych z nich:
- Metale ciężkie: Tusze do tatuażu zawierają metale ciężkie, takie jak kadm, rtęć czy miedź, które są znane z tego, że mogą wpływać negatywnie między innymi na gospodarkę hormonalną i rozrodczość.
- Ftalany: Są to substancje chemiczne, które mogą być obecne w niektórych tuszach do tatuażu. Są znane z tego, że mogą wpływać na równowagę hormonalną, szczególnie na hormony płciowe.
- Poliaromatyczne węglowodory (PAHs): Są to substancje chemiczne, które mogą być obecne w niektórych tuszach do tatuażu, szczególnie w czarnych. PAHs są znane z tego, że mogą wpływać na różne aspekty gospodarki hormonalnej.
- Azo-Barwniki: Niektóre tusze do tatuażu mogą zawierać barwniki azowe, które mogą uwalniać aminy aromatyczne, znane z potencjalnego negatywnego wpływu na gospodarkę hormonalną.
- Parabeny: Są to konserwanty, które są obecne w niektórych tuszach do tatuażu. Parabeny są znane z potencjalnego wpływu na równowagę hormonalną, szczególnie na hormony płciowe.
- Hydrochinon: Jest to substancja chemiczna, która może być używana jako konserwant w niektórych tuszach do tatuażu. Jest znana z potencjalnego wpływu na gospodarkę hormonalną.
To tylko kilka z możliwych grup składników tuszy do tatuowania, które mogą mieć negatywny wpływ na gospodarkę hormonalną — w szczególności tych osób, które nie są jeszcze dorosłe.
Nie jestem dziś w stanie ich wszystkich wymienić, pewnie Cię to nie interesuje oraz nie jest to najważniejsze w tym artykule.
Ważne jest natomiast to, aby młodych dorosłych (18-25 lat) tatuować tuszem zgodnym z unijnym rozporządzeniem REACH, ponieważ tusze te mają znacznie niższe stężenie składników wpływających na poziom hormonów, co w tym wieku może mieć negatywne skutki uboczne.
W przypadku osób poniżej 18 roku życia istotne jest też to, aby skrupulatnie przestrzegać norm sanitarnych i bezpieczeństwa — nie pomijając procesu dezynfekcji autoklawem, ponieważ ich system immunologiczny nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. Pomimo faktu, że młode organizmy dobrze sobie radzą z ewentualnymi infekcjami, mogą one osłabić ich odporność, co najczęściej staje się odczuwalne dopiero po 30 roku życia.
Jaki wpływ mogą mieć zaburzenia hormonalne na zdrowie człowieka?
W wielkim skrócie, zaburzenia hormonalne występujące u osoby niedojrzałej mogą (choć nie muszą) mieć następujące skutki:
- Zaburzone miesiączkowanie i zmniejszona płodność dziś oraz w przyszłości;
- Problemy z otyłością lub nadwagą, w tym trudność z utratą wagi — nawet przy zbilansowanej diecie i regularnej aktywności fizycznej;
- Trądzik i inne zmiany skórne, takie jak suchość czy przedwczesne zmarszczki;
- Zaburzenia snu i nastroju;
- Chroniczne zmęczenie, brak energii i zmniejszone przyswajanie składników odżywczych;
- Zwiększone ryzyko osłabienia kości i osteoporozy w przyszłości;
- Problem z nadmiernym wypadaniem włosów lub ich przerzedzeniem;
- Zmniejszone libido, prowadzące do nienaturalnie osłabionego zainteresowania aktywnością seksualną.
Od ilu lat można zrobić tatuaż? Podsumowanie:
- Tatuaż, z punktu widzenia polskiego prawa, możesz wykonać na skórze osoby w każdym wieku. W przypadku osoby nieletniej tylko pod warunkiem otrzymania pisemnej zgody obojga rodziców.
- Aby zabezpieczyć rodzica, warto w umowie zawrzeć pisemną zgodę i wolę na wykonanie tatuażu, którą podpisze jego dziecko, a Twój „pacjent”.
- Tatuowanie osoby tuszem niezgodnym z dyrektywą REACH, która nie ukończyła 25-roku życia, może skutkować osłabieniem jej układu hormonalnego. Jeśli osoba, która nie ukończyła tego wieku, doświadcza zaburzeń hormonalnych, których symptomy mogą występować na przykład w postaci: bolesnych miesiączek, uciążliwych zmian skórnych czy nadwagi, mimo zdrowego trybu życia — warto rozważyć wstrzymanie się z tatuażem i powrót do studia tatuażu, gdy problemy przeminą.
Ale spokojnie, nie dajmy się też zwariować! Mała dziarka to drobna zmiana dla ciała — czasem porównywalna z poziomem toksyn, które wdychamy na co dzień spacerując wzdłuż ruchliwej ulicy. Uwagę uwagę powinniśmy skupić na osobie niepełnoletniej, która planuje większy tatuaż, a odczuwa symptomy zaburzonej gospodarki hormonalnej.